Noterin noterlik hizmetinden doğan hukuki sorumluluğu

Abstract

Tezin Konusu ‘Noterin Noterlik Hizmetinden Doğan Hukuki Sorumluluğu’dur. Noterlik mesleği, hukuki güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önleme için işlemlere resmiyet kazandıran, hukuk devletinin vazgeçilmez bir kurumudur. Noterlikler toplumsal, ekonomik ve ticari hayatın olmazsa olmaz kurumlarından biridir. Bu nedenle, noterlik kurumunun tarihi gelişimi, noterlik mesleği, noterliklerde yapılan iş ve işlemler, noterlerin yetki ve sorumlulukları ve noterliklerde yapılan işlemler nedeniyle meydana gelebilecek zararlardan dolayı noterlerin sorumluluklarının bilinmesi zorunluluğu vardır. Sorumluluk genel anlamda Borçlar Kanunu m. 41-60 arasında düzenlenmiştir. Bu maddeler hem haksız bir eylemden kaynaklanan sorumluluğu hem de hukuka uygun eylemler sonucu meydana gelen zarar ile kusursuz sorumluluk esasına dayanan durumlardan doğan zarar ile ilgili sorumluluğu düzenlemiştir. Noterlerin bir kamu hizmeti görmeleri nedeniyle kendilerine yüklenen sorumluluk oldukça ağırdır. Bu, noterlik kurumunun işlevinden, noterliklerde yapılacak işlemlerin eksik ya da yanlış yapılması halinde çok büyük zararlar doğması tehlikesinden ve noterlik işlemlerinin her zaman doğru ve sağlam yapılacağı yolunda noterlik kurumuna duyulan güvenden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle Kanun Koyucu, Borçlar Kanunundaki sorumluluk ile ilgili genel düzenlemelerin yanı sıra Noterlik Kanunu ile ayrı bir düzenleme yaparak, Borçlar Kanunundaki sorumluluktan çok daha ağır bir sorumluluk getirmiştir. Noterlik Kanunu m. 162/I fıkrasında noterlerin kendi eylemlerinden ve yardımcılarının eylemlerinden sorumlu tutulabilmeleri için kusur şart kılınmamış, kurtuluş kanıtı sunma hakkı da tanınmamıştır. Bu nedenle buradaki sorumluluk ağırlaştırılmış bir kusursuz sorumluluk halidir. Bu tez çalışmasında Borçlar Kanunu ve Noterlik Kanunu anlamında sorumluluk incelenmiş, noterin görevleri ile noterin hukuki sorumluluğunun kapsamı, niteliği, hangi şartlar altında sorumluluğunun doğacağı yargı kararları ışığı altında incelenmeye çalışılmıştır.

The Subject of the thesis is ‘Civil Liabilities of Notary Public for Notarial Act’. The profession of notary public carrying out the task of formalizing transactions with a view to ensuring legal security and preventing disputes is an indispensible institution of the state governed by the rule of law. Notaries public are sine qua non institutions of the social, economic and commercial life. Thus the historical development of the notary institution, the profession of notary public, the procedures and transactions carried out at notaries public, the powers and responsibilities of notaries public and the liabilities of notaries public for damages resulting from the transactions carried out at notaries public are required to be known. The liabilities are regulated between articles 41-60 of the Code of Obligations in general. These articles regulate the liability in tort, the liability for damages resulting from lawful acts and the liability for damages resulting from circumstances of strict liability. Notaries public undertake heavy responsibilities resulting from the public services they provide. This responsibility is based on the functions of the notary vii public institution, the risk of causing enormous damages as a result of mistakes or omissions in the transactions carried out in notaries public and the faith in the notary public institution leading to the confidence that all transactions will be carried out accurately and lawfully at notaries public. Consequently the legislator has imposed liabilities which are much heavier than those stipulated in the Code of Obligations by setting forth further provisions by virtue of the Notary Public Act in addition to the general provisions provided in the Code of Obligations. Paragraph 162/l of the Notary Public Act does not require tort as a prerequisite in order to hold notaries liable for the acts of the assistants nor does it grant the right to submit evidence of relief. Consequently we are talking about an aggravated strict liability here. Liabilities under the Code of Obligations and the Notary Public Law are examined in this thesis study, trying to analyze the duties of notaries public, the scope and nature of their civil liabilities and the circumstances under which such liabilities arise, under the light of adjudications.