Geçici Ödemeler

Abstract

6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK) 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte Türk Hukukuna ilk kez kazandırılan kavramlardan bir tanesi de geçici ödemelerdir. İsviçre ve Alman Hukuk Sistemlerinde karşılığı bulunmayan bu kavramın temel işlevi, zarar görenin yargılama sürecinin sonunda ulaşabileceği tazminata kadar doğan mağduriyetinin önlenmesi amacına hizmet etmektir. Özellikle yargılama sürelerinin uzunluğu göz önünde bulundurulduğunda, TBK nın 76. maddesinde düzenlenen bu kavramın önemi daha belirgin hale gelecektir. Yasa koyucu geçici ödeme kararının verilebilmesini üç şartın birlikte gerçekleşmesi koşuluna bağlamıştır. Bunlar zarar görenin (davacının), iddiasının haklılığını gösteren inandırıcı kanıtlar sunması; ekonomik durumunun gerektirmesi ve talepte bulunması- dır. Hakime, yukarıdaki üç şartın birlikte varlığı halinde geçici ödemeye hükmetme konusunda takdir yetkisi tanınmıştır. Geçici ödemeye hükmedilmesi halinde davalının yaptığı geçici ödemeler, yargılama sonunda hükmedilen tazminata mahsup edilir. Eğer tazminata hükmedilmezse hâkim, davacının aldığı geçici ödemeleri, yasal faizi ile birlikte geri vermesine karar verir. TBKnın 76. maddesinde düzenlenen bu kavram, Kanunun sistematiği gereği Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri ayrı- mında yer alsa dahi; TBKnın 114. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan Haksız fiil sorumluluğuna ilişkin hükümler, kıyas yoluyla sözleşmeye aykırılık hallerine de uygulanır. hükmü gereğince sözleşmeye aykırılık nedeniyle doğan zararlar için de geçici ödemeye hükmedilebilmesi mümkündür. Hatta aynı Kanunun 55. maddesinin ikinci fıkrasında Bu Kanun hükümleri, her türlü idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine ya da kişinin ölümüne bağlı zararlara ilişkin istem ve davalarda da uygulanır. düzenlemesine yer verilmiştir. Yani idari yargıda açılan tam yargı davalarında da geçici ödemeye karar verilmesi şaşırtıcı olmayacaktır.

With the Turkish Law of Obligations (TLO) numbered 6098 coming into effect on the 1st of July 2012, one of the concepts firstly introduced to Turkish Law is temporary payments. The main function of this concept that has no equivalence in Swiss or German legal systems is to serve the aim of preventing the grievance of the aggrieved party until the finalised remuneration they will have at the end of the trial process. When especially the length of trial processes is considered, the importance of this concept arranged at the Article 76 of TLO becomes more evident. The legislator has assigned the temporary payment verdict into the simultaneous realization of three conditions. These are, submission by the aggrieved party of persuasive evidence that justify the rightfulness of their claim; the necessities of the aggrieved partys economic situation; and, the plaintiffs appeal for such a verdict. The judge is granted the right to discretionary authority on temporary payment in the simultaneous existence of these three above-mentioned conditions. In case the judge rules in support of temporary payment, the temporary payments made by the defendant are deduced from the final payment to be made. In case the judge does not rule in favour of reparations, the judge then demands repayment of the temporary payments taken by the plaintiff along with an additional payment with legal interest rate. Even though this concept organized in Article 76 of the TLO is, due to the systematic of the Code, placed within the division of Obligations Resulting From Torts, in accordance with the provision The provisions related to tort liability are applied to breach of contract mutatis mutandis. cited in the second paragraph of Article 114 of the TLO, it is possible to decide on temporary payment in cases that emerge from violation of contract. In fact, in the second paragraph of Article 55 of the same Code, an arrangement was made that foresees Provisions of this code applied to all public administrative activities and transactions, and to all claims and cases related to damages resulted with partial or complete loss of bodily integrity, or death, for which public administration is responsible. Therefore, it would not be surprising to see verdicts for temporary payment in cases in the adjudication courts.