Abstract:
Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmeden önce, 6183 sayılı Kanun’un 58. maddesinin 5. fıkrasında, “İtirazında tamamen veya kısmen haksız çıkan borçludan,
hakkındaki itirazın reddolunduğu miktardaki amme alacağı %10 zamla tahsil edilir ” hükmü yer almaktaydı. “Haksız çıkma zammı” adı verilen bu uygulamanın temel
amacının; tahsil aşamasına gelmiş bulunan kamu alacaklarının tahsilini hızlandırmak, tahsilin geciktirilmesini önlemek, belirli bir kanuni sebebe dayanmadan yargı
organında itirazlarda bulunmayı zorlaştırmak olduğu ileri sürülmekteydi. Anayasa
Mahkemesi’nin de iptal kararı öncesinde görüşü bu yöndeydi. Ancak uygulama bu
amaçları yerine getirmekten uzaktı. Aksine bu uygulama, Anayasa’nın 35. maddesinde düzenlenen mülkiyet hakkına ve 36. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkına aykırılık taşımaktaydı. Nitekim Anayasa Mahkemesi de güncel bir iptal kararıyla
eski görüşünü değiştirmiş ve haksız çıkma zammına ilişkin olan 6183 sayılı Kanun’da
yer alan hükmü mülkiyet hakkı ve adil yargılanma hakkına aykırılık gerekçesiyle iptal
etmiştir. İlaveten güncel bir bireysel başvuru kararında da Mahkeme, benzer değerlendirmelerde bulunarak ihlal kararı vermiştir. Çalışmada Anayasa Mahkemesi’nin
güncel kararları ışığında haksız çıkma zammının mükellef hakları kapsamında değerlendirmesinin yapılması amaçlanmaktadır.
