This article examines three "modern" mosques in Ankara, the capital city
of Turkey. Specifically, it researches examples of innovative and authentic
mosque architecture, which considerably varies from "Ottoman-type"
mosques that heavily dominate the inventory of mosques in Turkey. The
Republican period after the Ottoman Empire in Turkey witnessed an
ongoing discussion and competition between modern and traditional
examples of mosque architecture. Although this problem has been
considered in different dimensions, it has generally been discussed by
classifying the mosques as "modern" or "traditional" in the academy. It is
thought that this classification should be based on the different physical
characteristics of mosques, which form the repertoire of tradition in
mosque architecture. In this study, the exemplary mosques selected for the
inquiry were examined according to 18 different factors that were grouped
under six categories considering the physical and interior features of the
mosques: namely, mass and facade design, spatial organization, interior
forms, architectural program, material selection and ornament details. The
research aims to contribute to discussing modern and traditional
representation in mosque architecture and clarify ambiguity in
understanding and distinguishing between "tradition," "traditional," and
"modern," which are essential meanings in mosque architecture.
Bu makale Türkiye’nin başkenti Ankara’da üç farklı modern cami
incelemektedir. Özellikle, Türkiye’de cami envanterinin önemli bir
bölümünü oluşturan “Osmanlı- tipi” camilerden farklı, yenilikçi ve özgün
cami örneklerini araştırmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu sonrası
Cumhuriyet dönemi, cami mimarisinde “modern” ve “geleneksel”
örnekler üzerinden süregiden bir tartışma ve rekabete tanıklık etmiştir.
Aslında bu problem farklı yönleriyle ele alınmış olsa da, akademide
genellikle doğrudan camilerin “modern” veya “geleneksel” olarak
sınıflandırılması üzerinden tartışılmıştır. Oysa, bu sınıflandırma cami
mimarisinde geleneğin repertuvarını oluşturan camilerin farklı fiziksel
özelliklerini temel almalıdır. Bu çalışmada camiler kütle ve cephe
tasarımları, mekânsal organizasyon, iç mekân formları, mimari program,
malzeme seçimi ve bezeme, süsleme detayları olmak üzere camilerin
fiziksel özelliklerine göre altı gruba ayrılmış, 18 farklı faktöre göre
değerlendirilmiştir. Bu araştırma cami mimarisinde önemli olan “gelenek”,
“geleneksel” ve “modern” kavramların anlaşılmasında ve ayırt
edilmesindeki karışıklığı gidererek, cami mimarisinde modern ve
geleneksel temsil tartışmasına katkı koymayı amaçlamaktadır
