Özet:
Normlar hiyerarşisinde üstte yer alan
norma uymayan, ama pozitif hukuka göre
geçerli oldukları kabul edilen genel ve bireysel normların varlığı (anayasaya aykırı
yasa, yasalara veya tüzüklere aykırı mahkeme kararları veya idari işlemler gibi) bir
gerçektir. Bu hukuksal gerçekliğin hem
normların geçerliğini hem de hukuk sistemlerinin tutarlılığını etkileyen çelişkili
yönleri Kelsenci hukuk sisteminin içsel
mantığıyla da uyuşmamaktadır. Kelsen’in
bu soruna yanıtı iyi bilinen –zımni alternatif şart veya normun alternatif karakteri– ama çok tartışmalı bir yanıttır: Kelsen’e
göre normlar hiyerarşisinde altta yer alan
norm üstte yer alan normla uyuşmadığı zaman ortaya anayasaya veya yasaya aykırı
bir norm değil, normun alternatif karakteri
nedeniyle objektif olarak geçerli bir norm
çıkmaktadır. Kelsen’in bu tezi bu makalede incelenmiş, eleştirilmiş ve kuralsız
normlar sorununa getirilen olası çözüm
yolları irdelenmiştir.
