Bu çalışmanın amacı, mültecilerde kelimelerin değerliğinin, travma sonrası stress bozukluğu (TSSB) semptomlarının varlığının ve yaşlanma etkisinin mültecilerle ilgili kelimeleri kullanarak serbest hatırlama belleği performansını etkileyip etkilemediğini TSSB semptomları olan mülteciler, TSSB semptomları olmayan mülteciler ve kontrol grubu olmak üzere üç koşulda incelemektir. Çalışmaya 18-59 yaşları arasında 91 yetişkin gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcılarda TSSB semptomlarının varlığını ölçmek için Travma Sonrası Tanı Ölçeği kullanılmıştır. Sonuçlar, bellek performansı üzerinde herhangi bir duygu etkisi bulunmadığını göstermiştir. Ancak, mülteciler çalışmada kullanılan kelimeleri değerliğine göre yeniden kategorize ettikten sonra, hatırlama belleği performansı üzerinde bir duygu etkisi bulunmuştur. Negatif ve pozitif kelimeler, nötr kelimeler göre daha iyi hatırlanmıştır. Bu bulgu, duygusal bileşenler üzerindeki kültürel farklılıklara ilişkin önceki literatürü desteklemiştir. Ek olarak, duygudurum tutarlılık etkisi, 18-30 yaş arası mültecilerde bulunmuştur. TSSB semptomları olmayan mülteciler, TSSB semptomları olan mültecilere göre pozitif kelimeleri daha iyi hatırlamıştır. Bellek performansı üzerinde herhangi bir yaşlanma etkisi bulunmazken, 31-59 yaş arası TSSB semptomları olan mültecilerde olumluluk yanlılığı kaydedilmiştir. Sonuç olarak, çalışmanın bulguları, kelime değerliğinin mülteciler ve kontrol grubundaki katılımcılar arasında farklılaştığını, pozitif ve negatif kelimelerin nötr kelimelere göre daha iyi hatırlandığını, orta yaşlı yetişkinlerin genç yetişkinlere kıyasla daha fazla pozitif kelime hatırladığını ve TSSB semptomları olmayan mültecilerin, TSSB semptomları olan mültecilere göre duygudurum tutarlılığı etkisi açısından pozitif kelimeleri daha fazla hatırladığını ortaya koymuştur.
The aim of the current study was to examine whether the valence of words, the presence of post-traumatic stress disorder (PTSD) symptoms, and the aging effect influence free recall memory performance using refugee-related words across three groups, namely the refugees with PTSD symptoms, refugees without PTSD symptoms, and the control group. A total of 91 adults between the ages of 18-59 voluntarily participated in the study. The Post-Traumatic Diagnostic Scale was utilized to measure the presence of PTSD symptoms in participants. The results indicated that no emotion effect was found on memory performance. However, after refugees recategorized the words used in the study in terms of their valence, an emotion effect on recall memory performance was found. Negative and positive words were recalled better than neutral words. This finding supported previous literature on cultural differences on emotional components. Additionally, the mood congruency effect was observed in refugees aged 18-30, with refugees without PTSD symptoms recalling positive words better than refugees with PTSD symptoms. While there was no aging effect observed on memory performance, a positivity bias was observed in refugees with PTSD symptoms aged 31-59 was observed. In conclusion, the findings of the study revealed that word valence differed among refugees and Turkish individuals, positive and negative words were recalled better than neutral words, middle-aged adults recalled more positive words compared to younger adults, and refugees without PTSD symptoms recalled positive words better than refugees with PTSD symptoms in terms of mood congruency effect.