Uzlaşma Süreçleri ve Uluslararası Mahkemenin Sonlandırılması Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Ruanda'da 1994 yılında yaşanan soykırım eylemlerinin ardından çözüm ve toplumsal uzlaşma süreçleri başlatılmıştır. Bu bağlamda siyaset, ekonomi, hukuk ve sosyal psikoloji alanlarında topyekûn bir çalışma yürütülmeye çaba harcanmaktadır. Çalışmalar hem ulusal hem uluslararası düzlemde gerçekleştirilmektedir. Uzlaşma sürecine en önemli ve somut katkı Ruanda için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden gelmektedir. Bu Mahkeme geçici olarak kurulmuştur ancak Ruanda'daki toplumsal uzlaşma süreci ve uluslararası hukuk açısından kalıcı izler bırakmış bir mahkemedir. Mahkeme yirmi birinci yılını doldurmuştur ve ad hoc olması sebebiyle 2015 yılı sonunda yargılamaları tamamlamasına ve görevini sonlandırmasına karar verilmiştir. Bu çerçevede Mahkeme resmi olarak 31 Aralık 2015'te görevini sonlandırmıştır. Kalan davalar ve yargı yetkisi ulusal mahkemelere ve yeni kurulmuş olan Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması'na devredilmiştir. Çalışmada öncelikle Mahkeme'nin yapısı ve görevi sonlandırma stratejisi, ardından Ruanda'daki uzlaşma süreçlerine katkılarından bahsedilecektir. Son olarak, Mahkeme'ye ve ulusal adalet sistemine yönelik eleştiriler ile Ruanda'daki toplumsal uzlaşma süreçleri üzerine genel değerlendirmeler yapılacaktır.