Son on yılda dünya, bilgi devrimi ve küreselleşmenin sonucu olarak önemli değişikliklere tanık oldu. Bu değişiklikleri gelişen ve çağımızın meselesi haline gelen ürün farklılaştırma faktörleri ve pazarlar arasındaki rekabet izlemiştir. İslami finansal piyasaların modern dünyada bölümlere ayrılması yöntemi, modern bir şekilde gerçekleştirilmek üzere formüle edilen herhangi bir stratejinin temel taşı haline gelmiştir. Bu yöntem, bir yandan üreticilerin ve pazarlamacıların hedeflerini, diğer yandan da tüketicilerin veya kullanıcıların hedeflerini gerçekleştirecektir. Bu süreç tüketiciler için yararlıdır çünkü ihtiyaçlarını karşılar ve finansal becerilerine göre satın alma arzularını tatmin eder. Bu çalışma banka sermaye varlıkları, enflasyon oranı, faiz oranı, borçlanma, geniş para artışı, mevduat faiz oranı, kredi faiz oranı, yurtiçi kredi, özel sektör gibi finansal değişkenlerin boyutları ve kişi başı GSYİH, GSYİH büyümesi, vergi gelirleri, mal ve hizmet ihracatı, mal ve hizmet ithalatı gibi ekonomik değişkenlerin boyutları ile bu boyutların İslami mali piyasalara bölünmesi ve nihayetinde pazar bölümlemesinin avantajları ile zayıf noktalarını ele almaktadır. Çalışmayı uygulamak ve hipotezlerini test etmek için dünyanın her yerinden İslam ülkelerindeki pazarlar seçilmiştir, seçilen bu piyasalar aynı zamanda İslam toplumunun yaşamındaki en önemli pazarlardandır ve bunun yanında modern İslam dünyasındaki yeni gelişmeler ile çok güçlü bir ilişki içerisindedir. Bu tezin amacı, İslamî finansal piyasalar açısından yukarıda bahsedilen konuları inceleyerek literatüre katkıda bulunmaktır. Özellikle tez, aşağıdaki soruları ele almaya çalışmaktadır: • İslami piyasalar dünyadaki piyasalara kıyasla mali göstergelerle bölümlere ayrılabilir mi, eğer ayrılabilirse hangi dereceye kadar? • Eğer İslami finansal piyasalar bölümlere ayrılabilirse, hangi ekonomik göstergeler bölümleri birbirinden ayırır? Yukarıda bahsedilenlere göre, çalışma finansal değişkenlerin boyutları ve İslami mali piyasaların bölümlenmesi arasındaki etkili ilişkinin doğasını yansıtan varsayımsal bir model ortaya koymaktadır. Buna ek olarak, varsayımsal model SPSS için küme analizi ve diskriminant analizi gibi iki analiz aracı tarafından test edilmiş birçok hipotez aracılığıyla yorumlanmıştır. Dünya Bankası Sitesinden seçilen finansal göstergelere göre İslam ülkelerini kümelemek için SPSS istatistik paket programı kullanılmıştır. Farklı kaynaklardan yeterince ulaşılabilir olan bu değişkenler döviz kuru, işlem gören hisse senetleri, banka sermaye varlıkları oranı, enflasyon oranı, reel faiz oranı, geniş para artışı, mevduat faiz oranı, borç verme faiz oranı ve yurtiçi kredidir. Bu değişkenlerle İslam ülkelerinin finansal piyasalarının bölümlere ayrılıp bırakılmayacağını anlıyoruz. İslam ülkelerini finansal göstergelerine göre iki farklı kümeye böldükten sonra, hangi ekonomik göstergelerin bu iki kesimi mükemmel şekilde ayırt ettiklerini öğrenmek yararlı olacaktır. Bu sayede, iki bölüm arasındaki farklar açıkça görülecektir ve makul bir süre sonra bu araştırmayı tekrarlamak, bu bölümlerin değişen eğilimlerini gösterecektir. Bu amaçla ayırma (diskriminant) analiz kullanılmıştır. Ayrıca analiz iki segment arasındaki her bir ülkenin mevcudiyetini anlamak için kullanılabilecek bir denklem sunacaktır. İstatistiksel analizlerin sonuçları, banka sermayesi varlıkları, enflasyon oranı, faiz oranı borçlanma, geniş para büyümesi, mevduat faiz oranı, kredi faiz oranı ve yurtiçi kredi özel sektörü ile İslami finansal piyasalarını önemli ölçüde ayırabilirken, öte yandan ekonomik değişkenler İslami finansal piyasaları ayıramamaktadır. Bunun yanında (kişi başı GSYİH, GSYİH büyümesi, vergi geliri, mal ve hizmet ihracatı ve mal ve hizmet ithalatı gibi) bazı ekonomik göstergeler, iki farklı kümeyi ayırt edebilmektedir.
The world has witnessed during the last decades important changes, which represented by the information revolution and globalization. Those changes have followed by competition between markets and product differentiation factors, which have developed and become the issue of the age. The method of segmentation of the islamic financial markets in modern world has become the cornerstone of any strategy formulated to be performed in a modern way. This method will fulfil the aims of manufacturers and marketers on the one hand, and consumers or users on the other hand. This process is useful for consumers because it meets their needs and satisfying their purchasing desire according to their financial abilities. The study handles the dimensions of financial variables such as bank capital assets, inflation rate, interest rate borrowing, broad money growth, deposit interest rate, lending interest rate, domestic credit private sector, and economic variables such as GDP per capita, GDP growth, tax revenue, exports of goods and services, imports of goods and services, and the segmentation of those dimensions to the Islamic financial markets and finally advantages of markets segmentation together with their weak points.In order to apply the study and tests its hypotheses, were selected Islamic countries markets all over the world, as well as it is most important markets in the life of Islamic community, also has very strong relation with the new development in modern islamic world.The objective of this thesis is to contribute to the literature by examining the above mentioned issues with respect to the islamic financial markets. In particular the thesis seeks to address the following questions: • Can the Islamic markets be segmented by financial indicators comparing with the world marktes, if so. to what degree? • If the financial Islamic market can be segmented by financial indicators, which economecial indicators can discriminantes the segments. According to above mentioned, the study puts a hypothetical model which reflects the nature of the influential relationship between dimensions of financial variables and segmentation of the islamic financial markets. Additionally, hypothetical model has been interpreted through a number of hypotheses which have been tested by two analysis means for SPSS, such as cluster analysis and discriminant analysis. The SPSS statistical package program was used for clustering Islamic countries according to those financial indicators which are selected from World Bank Site. Variables which are adequately available from different sources are exchange rate, stock traded, bank capital to assets ratio, inflation rate, real interest rate, broad money growth, deposit interest rate, lending interest rate and domestic credit. By this we would understand whether the financial markets of Islamic countries could be segmented or not. After segmenting the İslamic countries according to their financial indicators into two different clusters, it is useful to learn which economical indicators discriminate these two segments perfectly. Thus, the differences between two segments will appear clearly and repeating this research after a reasonable period will show the changing trends of these segments. Discriminant analysis is used to this purpose. Also the analysis will present an equation which can be used to understand the affiliation of each country between two segments. The results of the statisical analysis indicate that bank capital assets, inflation rate, interest rate borrowing, broad money growth, deposit interest rate, lending interest rate and domestic credit private sector can segment the islamic financial market significantly, while economic variables could not segment the islamic financial markets.On the other hand, some economic indicators can discriminate the two different clusters such as (GDP per capita, GDP growth, tax revenue, exports of goods and services and imports of goods and services ). Keywords: Market Segmentation, Dimensions of Financial and Economic variables, Concept of Market segmentation, the Market Segmentation of the Customer.
