Ruhsal zeka ile karar verme stilleri ilişkisi: Yöneticiler üzerinde bir uygulama

Abstract

Tarihte ve günümüzde zekayı etkili kullanma ile ilgili, insanların değişik stratejiler denediği yapılan bir çok araştırma ile ortaya konmuştur. 2000'li yılların başından itibaren zeka ile ilgili hız kazanan araştırmaların bir çoğunda ise yöneticilerin, karar verme sürecinde çok farklı yöntemler kullandığı ve bu süreçte farklı zeka türlerinin etkili olduğu görülmektedir. Genel hayat sürecinin içerisinde insanların çoğu, zekalarının tüm boyutlarını değil sadece bilişsel veya duygusal zekalarını kullanmaya alışkındırlar. Bir çok çalışmada ise ancak üç zekanın Duygusal Zeka (EQ), Bilişsel Zeka (IQ) ve Ruhsal Zeka (SQ) bir arada kullanıldığında, olumlu verilere ve sonuçlara ulaşıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada, ruhsal zekanın daha fazla anlaşılması için, yöneticilerin Ruhsal Zekanın seviyelerinin Karar Verme Stilleri ile ilişki incelenmektir. Araştırmanın evreni, Ankara, Ostim Organize Sanayi bölgesinde bulunan Savunma, Havacılık, Metal ve Medikal sektörlerinde faaliyet gösteren 452 işletmenin kurucu üst düzey yöneticisi olarak belirlenmiş, araştırmanın örneklemini, 232 üst düzey yönetici oluturmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre yöneticilerin ruhsal zeka seviyeleri arasında cinsiyete ve eğitim seviyesine göre anlamlı bir farklılık bulunmadığı, ancak yöneticilerin ruhsal zeka seviyeleri arasında, yaşa ve çalışma sürelerine göre anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Ruhsal zeka ile karar verme stilleri arasındaki ilişki araştırıldığında; kaçınmacı karar verme stili hariç; rasyonel, sezgisel, bağımlı ve ani karar verme stilleri ile ruhsal zeka arasında olumlu ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ruhsal zekanın alt boyutlarının karar verme stilleri üzerindeki etkisi değerlendirildiğinde, ruhsal zekanın öz-benlik ile amaç ve değerler boyutlarının rasyonel karar verme stilini olumlu yönde etkilediği ve ruhsal zekanın kabullenme boyutunun rasyonel karar verme stili hariç, diğer tüm karar verme stilleri üzerinde olumlu etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır

In the past and present, it was put forth with many research that people had used different strategies for effective use of intelligence. Till the beginning of 2000s, it was mentioned in many of rapidly developed research about intelligence that, managers use many different methods in decision making and different intelligence types are effective in this process. In their daily life, most people do not use full aspect of their intelligence and they get used to only apply their cognitive and mental intelligence. In many studies it was founded that positive data and results are obtained when three intelligence types, emotional intelligence (EQ), cognitive intelligence (IQ) and spiritual intelligence (SQ) are used together. In this study, in other to further understand the spiritual intelligence, the relation between Decision Making Styles of managers and their Spiritual Intelligence is examined. Research population was determined as 452 founder managers of companies that operate in defense, aerospace, metal and medicine industries which are located in Ostim Organized Industrial Zone in Ankara; and 232 managers compose the research sample. According to the obtained results of research, there is no significant difference in the level of spiritual intelligence according to gender and education of managers, however, it was found that the spiritual intelligences of the managers were significantly different according to their ages and working times. When the relation vii between spiritual intelligence and decision making styles were examined, it was founded that there exists a positive relation between spiritual intelligence and four of the decision making styles that are rational, intuitive, dependent, spontaneous; except avoidant decision making style. When the effect of dimensions of spiritual intelligence on decision making styles are evaluated, it was founded that self-identity and purpose and values dimensions of spiritual intelligence has a positive effect on rational decision making style; and the acceptance dimension of spiritual intelligence has a positive effect on all other decision making styles except on rational decision making style.