Natural lighting is one of the most tried concepts in architecture due to the several psychological and physiological benefits of its utilization on space occupants. Therefore, several studies have shown its positive impacts and superiority to artificial lighting. Moreover, using natural lighting allow owners and facility managers to save up to 40% of the energy used in their buildings. In this research, the perception and impacts of natural lighting is assessed at the library of Çankaya university in Ankara, Turkey. The library has a skylight that allows natural lighting to enter the library during day hours. Through a review of the literature, lighting perception indicators and illuminance measurement techniques are compiled in order to perform a subjective and objective measurement of the lighting in the case space. The library is divided by the researcher into four main zones; A, B, C and D. The findings of the objective illuminance measurement show that cloudy weather reduces the illuminance in the library by 23.1%, while several inadequate illuminances were found in many cases especially in zones A and D. The subjective perception by 120 library users distributed throughout different day periods shows that the lighting perception indicators differed between the different zones. At the end of the study, correlation testing between the subjective perceptions and objective illuminance measurements was performed, which indicated a weak to medium correlation between the two variables.
Doğal ışığın mekânı kullananlar üzerinde psikolojik ve fizyolojik etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle, binalarda doğal ışık kullanımı mimarlıkta irdelenmesi gereken olgulardan birisidir. Doğal ışığın pozitif etkilerini ve yapay aydınlatmaya karşı üstünlüğünü gösteren pek çok araştırmalar yapılmıştır. Kütüphanelerde doğal aydınlatmanın kullanıcı üzerindeki etkisi konusunda yeterli sayıda araştırmanın olmadığı, özellikle Türkiye özelinde kütüphane aydınlatmasına ilişkin çalışmaların bulunmadığı saptanmıştır. Bu araştırmada, doğal ışığın algılanması ve etkileri Ankara Çankaya Üniversitesi kütüphanesi özelinde irdelenmiştir. Kütüphanede gündüz saatlerinde doğal ışığın kütüphaneye girmesini sağlayan tavan penceresi kütüphanenin daha fazla ışık alabilmesini sağlamaktadır. Literatür taraması ile başlayan çalışmada, örnek mekândaki aydınlatmanın öznel ve nesnel olarak ölçümü yapılmıştır. Bu bağlamda, anket ve aydınlatma ölçüm teknikleri birlikte kullanılmıştır. Kütüphane dört zona ayrılmıştır: A, B, C ve D. Ölçüm açık ve bulutlu havada ayrı ayrı yapılmış ve bulutlu havada kütüphanedeki ışık seviyesinin %23,1 oranında azaldığı görülmüştür. Açık havada özellikle A ve D kısımlarında yetersiz aydınlatma düzeyi olduğu tespit edilmiştir. Günün farklı zamanlarına dağılmış 120 kütüphane kullanıcısının sübjektif algılaması için anket tekniği de kullanılmıştır. Kullanıcının tercih ettiği alanlar saptanarak aydınlık algılama göstergelerinin önemi vurgulanmıştır. Çalışmanın sonunda, sübjektif algılama ve nesnel aydınlatma ölçümleri arasında korelasyon testi yapılmış ve bunun sonucunda iki değişken arasında zayıf ile orta derece bir korelasyon olduğu görülmüştür.