Günümüzde, insanların çoğu zamanlarının büyük bir kısmını kapalı mekanlarda geçirmektedir. Bu mekanlar yalnızca yapay aydınlatma ile aydınlatıldığında ise, kullanıcı sağlığı ve görsel iş verimliliği konusunda bazı problemlerin ortaya çıktığı görülmektedir. Bu nedenle, gün ışığından yararlanamayan iç mekanlarda yapılacak ince görsel işleri kapsayan görevler için yapay aydınlatma sistemlerinin doğru uygulaması büyük önem kazanmaktadır. Bu tez, yapay aydınlatmanın bu çalışma ortamlarında kullanıcı performansını nasıl etkilediğini incelemektedir. Ayrıca, bu çalışma, Ankara'da bulunan beş alışveriş merkezinin 1. ve 2. bodrum katlarında yer alan toplam on adet terzi ve ayakkabı tamir atölyesi üzerinde detaylı vaka çalışmalarını içermektedir. Bu atölyeler, yapay aydınlatma kaynaklarının aydınlık, renk sıcaklığı (CT), ve renksel geriverim indeksi (CRI) değerleri ölçülerek analiz edilmiştir. Daha sonra, görsel açıdan iş verimliliği ile ilgili yaşanan problemleri tespit etmek için çalışanlar üzerinde bir anket çalışması yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, yapay aydınlatmaya ilişkin yanlış uygulamalara maruz kalma ile; gözlerde ağrı, baş ağrısı ve odak eksikliği gibi iş performansını olumsuz yönde etkileyen sonuçlar görülmüştür. Görsel iş verimliliğindeki azalmanın bir sonucu olarak, dikiş işlerinde ve iplik ile ayakkabı boyaları için doğru renklerin seçilmesi konularında zorluklar yaşandığı gözlemlenmiştir. Bu tezde, bu tür iç mekanlar için yanlış yapay aydınlatma uygulamaları konusundaki olası sonuçlar incelenmiş ve bu uygulamalara ilişkin olarak verimli bir mesleki çalışma ortamı için tasarım ilkeleri geliştirilmiştir.
Today, a majority of people spend most of their time working indoors. When these spaces are lit only by artificial lighting, certain problems arise as to user health and visual task efficiency. Therefore, the correct application of artificial lighting elements becomes essential, particularly for visual tasks involving fine work to be performed in indoor environments, which do not benefit from daylight. This thesis examines how artificial lighting affects the user performance at such working environments. Furthermore, a case study was conducted on a total of ten spaces of tailor and shoe repair shops located at the 1st and 2nd basement floors of five shopping centers in Ankara. These spaces were first analyzed by measuring the Illuminance, Color Temperature (CT) and Color Rendering Index (CRI) values of the used artificial lighting sources. After that, a questionnaire survey was conducted on the tailors and shoe repairers, to find out the problems experienced as to their visual task efficiencies. As a result of the case analyses, it was seen that being exposed to only artificial lighting having some incorrect applications may cause health problems such as; pain in the eyes, headaches or lack of focus, which affect the work performance negatively. As a result of this decrease in visual task efficiency, difficulty in stitching or choosing the right colors for sewing threads or shoe paints were observed. In this thesis, for such interior spaces, the possible outcomes of the issue of incorrect artificial lighting applications were examined and as to these applications, the design guidelines for an efficient professional working environment were developed.
