Türk ve İngiliz hukukunda değişiklik feshi

Abstract

Sosyal ve ekonomik gelişmeler çalışma hayatının dinamik yapıda olmasına sebep olmakta ve iş ilişkilerinin ihtiyaçlar karşısında devamlı değişikliğe açık olmasını gerektirmektedir. Ancak bu gerekliliğin işverene, kendi menfaatlerinin ve kazanımlarının önünü açmak amacıyla işçiyi daha ağır bir yük altına sokacak şekilde iş koşulları üzerinde sınırsız değişiklik yapma yetkisi verdiği söylenemez. İşçi ve işveren ilişkisi niteliği gereği çoğu zaman menfaat çatışmalarını beraberinde getirir. Bu nedenle işverenin yapmak isteyeceği değişikliklerin işçinin hak ve menfaatlerini olumsuz yönde etkilemesini engellemek ve bu konuda işverenin keyfiyetini sınırlandırmak için işçinin koşullarını ağırlaştıracak nitelikte olan değişiklikler belirli koşulların gerçekleşmesine ve en önemlisi de işçinin kabulüne tabi tutulmuştur. İşçi ve işveren arasındaki önemli uyuşmazlık konularından biri olan çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapılması sorunu 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22. maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde ile işverenin esaslı bir değişikliği yapabilmesi işçinin açık ve yazılı kabul iradesini açıklaması halinde mümkün kılınmış; ancak belirli koşulların varlığı halinde, işçinin değişikliği kabul etmemesi halinde işverenin iş sözleşmesini feshedebileceği hükme bağlanmıştır. Bu çalışma kapsamında öncelikle çalışma koşullarının mahiyetinin ne olduğu ve bu kavrama hangi iş koşullarının dâhil olduğu belirlenmiş; sonrasında değişiklik önerisinin hangi şekilde yapılabileceği, işçi tarafından kabulü veya reddi halinde ne gibi durumlar ortaya çıkabileceği açıklanmış; bunların izahı sonrasında ise işverence değişiklik feshinin uygulanması koşulları ve uygulanması sonrasında işçilerin başvurabilecekleri hukuksal yollar ve bunun neticesinde haklı çıkmaları halinde muhtemel hak ve menfaatlerinin neler olabileceği iş güvencesine tabi olan ve olmayan işçiler açısından ayrı ayrı ele alınmıştır. Çalışmanın en son bölümünde ise çalışma koşullarındaki esaslı değişiklik hükümlerine ilişkin ülkemiz uygulaması ile İngiliz iş hukukundaki yaklaşım biçiminin kıyaslaması yapılmıştır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölümde; çalışma koşulları ile ahde vefa ve sözleşme içeriği ile bağlılık ilkesi irdelenmiştir. İkinci Bölümde; Türk hukukunda çalışma koşullarında yapılan değişikliklerin neler olabileceği ve bu değişikliklerin türleri verilmiş, değişiklik feshi kavramsal olarak izah edilmiş, ilgili hükümlerin kapsamı ve koşullarına yer verilmiş, buna ilaveten değişiklik önerilerinin hukuki neticeleri ile çalışma koşullarında esaslı değişiklik hükümleri uyarınca iş sözleşmesinin işverence feshi ve fesih işlemi neticesinde doğabilecek hukuki sonuçlar ele alınmıştır. Üçüncü Bölümde ise; İngiliz hukukundaki fesih düzenlemeleri anlatılmış, iş sözleşmesinin değiştirilmesi ile ilgili Türk ve İngiliz hukuklarındaki temel benzerlik ve farklılıklar incelenmiştir.

Due to social and economic developments, business life and employment relations are of dynamic nature and employment relations should be open to variation. This need of variation gives ability to employer in order to make some changes in the terms and conditions of the employment relation yet, it does not mean that employer could worsen the conditions of the employee which brings us to the point that there are limits in regard to the wishes of employer. Due to the nature of the employment relation, there is conflict of interest between employer and employee. There is need to regulate the scope of the variation of terms and conditions of the employment contract since the employer should not be given that much of power which could harm or worsen the conditions of the employee. Because of this reason variation are only be allowed in some conditions and there is need for employee's approval. Variation of terms and conditions of employment contract is of importance since it is one of the most debatable topics in employment relation. It is regulated by Employment Code 4857 Art. 22. There is a need for explicit and written approval of the employee so that employer can make the change of terms and conditions of employment relation yet, in some specific conditions, if the employee does not approve the change, this gives employer the right to dismiss the employee. In this paper, first, terms and conditions of the employment is explained. Second, procedure of the variation proposal third, approval or refusal of the proposal by the employee are explained in detail. Also conditions of variation dismissal by the employer and remedies of unfair dismissal regarding employment security are explained. Last section of this paper, comparison is made between English and Turkish law in regard to the variation terms and conditions of the employment contract. This work consists of three parts. First, terms and conditions of employment relation; second, types of variation, conceptional explanation of dismissal, scope of related provisions, conditions of such dismissal, proposal of the variation by the employer, dismissal by the employer regarding variation of terms and conditions of the employment contract and remedies; third, dismissal concept in English law, similarities and differences between Turkish and English law regarding the variation of employment contract are explained.