Soundscape and space experience have a very close relationship. These two concepts have often been investigated separately. However, the important factors that affect each other are found in the literature. From this point of view, the variation and diversity of identifying those factors was because of the deference in semantic and languages of the researchers. Unifying the factors of soundscape perception and space experience in a logic way is an urgent demand nowadays. In addition, identifying the relationship between soundscape perception and spatial experience within the evaluation of their factors is crucial. The previous studies attempted to identify most of the important factors, but revealed that there is no study concerned with evaluating the relationship between the two concepts in order to improve the different phases of building process. Therefore, it is essential to evaluate this relationship and adapting a proper tool to achieve the purpose of this study. This study attempt to produce an integrated framework for soundscape perception and spatial experience within a systematic review of recent progress, and adapting post-occupancy evaluation methodology. First, factors under soundscape perception and space experience are reviewed in detail and merged to form conceptual classification models. Six soundscape perception factors are formed, whereas five space experience factors are presented. Second, factors under the merged conceptual models are integrated by considering occupants' experience of space regarding their variance in perception of soundscapes through acoustical post-occupancy evaluation (POE). An adapted study design is proposed under indicative, investigative and diagnostic stages of POE by presenting the methods, data types and factorial correlations for each stage. In the case study, 38 offices in Cankaya University were observed and 7 points of measurements were taken to obtain an indication about the space characteristics and sound sources. In addition, a semi-structured interviews were conducted to 20 offices in order to reveal more details of soundscape and space factors. The comprehensive questionnaire was applied to 300 users of office spaces in six Universities in Turkey. The data were analysed by using Statistical Package for Social Science (SPSS) and the results are thoroughly discussed. The study resulted and concluded that there is a significant relationship between soundscape perception and space experience and explained the effect of related factors on this relationship. The recommendations involved these results towards feed the future projects in the building industry.
İşitsel peyzaj ve mekan deneyimi kavramlarının birbiri ile çok yakın bir ilişkisi vardır. Bu iki kavram sıklıkla ayrı ayrı incelenmiştir, oysa birbirlerini etkileyen önemli ortak faktörler barındırmaktadır. Bu iki kavramın çalışılması için kullanılan faktörlerin tanımlanması, çeşitliliği ve farklılıkları, araştırmacıların anlamsal ve linguistik sıkıntılar yaşamasına sebep olmaktadır. Bu nedenle, işitsel peyzaj algısı ve mekan deneyimi kavramlarının alt faktörlerini tanımlamak ve mantıklı bir şekilde birleştirmek günümüzde acil bir ihtiyaçtır. Ek olarak, işitsel peyzaj algısı ile mekan deneyimi arasındaki ilişkinin belirlenmesi, bu iki kavramın alt faktörlerinin değerlendirilmesi açısından da önemlidir. Önceki çalışmalar, etkin faktörlerin çoğunu belirlemeye çalışmış, ancak mimari tasarım ve yapım sürecinin farklı aşamalarını iyileştirmek için iki kavram arasındaki ilişkinin değerlendirilmesiyle ilgili literatürde açık olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle, bu ilişkiyi değerlendirmek ve bu çalışmanın amacına ulaşmak için uygun bir araştırma uyarlamak ihtiyacı doğmuştur. Bu çalışma, son gelişmelerin sistematik olarak gözden geçirilmesi ve değerlendirme metodolojisinin uyarlanması dahilinde işitsel peyzaj algısı ve mekan deneyimi için entegre bir çerçeve üretme girişimidir. İlk olarak, işitsel peyzaj algısı ve mekan deneyimi altındaki faktörler detaylı bir şekilde gözden geçirilmiş ve kavramsal sınıflandırma modelleri oluşturmak için birleştirilmiştir. Altı işitsel peyzaj algı faktörü oluşturulmuş, buna karşın beş mekan deneyimi faktörü sunulmuştur. İkincisi, birleştirilmiş kavramsal modeller altındaki faktörler, akustik kullanım sonrası değerlendirme (POE) yoluyla, kullanıcıların işitsel peyzaj algılarındaki farklılıklara ilişkin mekan deneyimleri dikkate alınarak bütünleştirilmiştir. Uyarlanmış çalışma tasarımı, her bir aşama için yöntemleri, veri türlerini ve faktör korelasyonlarını sunarak, POE çerçevesinde, oruşturma ve teşhis aşamaları altında önerilmiştir. Bu çalışmada ilk olarak, Çankaya Üniversitesi'nde bulunan 38 ofis gözlemlenmiş ve mekan özellikleri ve ses kaynakları hakkında bir gösterge elde etmek için 7 ölçüm noktası belirlenerek ölçümler yapılmıştır. Ayrıca, işitsel peyzaj ve mekan faktörlerinin daha fazla detayını ortaya çıkarmak için 20 ofis kullanıcısı ile yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Son aşamada, Türkiye'deki altı üniversitede bulunan toplam 300 ofis kullanıcısına ulaşılmış ve çalışma kapsamında geliştirilen anketler uygulanmıştır. Veriler, Sosyal Bilimler İçin İstatistik Paketi (SPSS) kullanılarak analiz edilmiş ve sonuçlar detaylı olarak tartışılmıştır. Araştırma sonucunda işitsel peyzaj algısı ile mekan deneyimi arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmış ve ilişkili faktörlerin, bu ilişki üzerindeki etkisi detaylı olarak açıklamıştır. Ayrıca bu çalışma kapsamında varılan sonuçların, mimari proje ve yapım aşamalarının geliştirilmesi yönünde kullanılmasına yönelik öneriler verilmiştir.
