Slavoj Zˇizˇek düşüncesinde liberalizm ve özgürlük sorunu

Abstract

Bu makalenin amacı, Slavoj Žižek düşüncesinde karşımıza sıkça çıkan iki ana temayı, liberalizm ve özgürlük temalarını konumlandırmaya çalışmaktır. Bunu yaparken söz konusu temaların hangi yöntemsel tercihlerle ele alındığı ve bizatihi bu temaların ne türden karakteristiklere sahip olduğu tartışılacaktır. Makale çerçevesinde, öncelikle ve ağırlıklı olarak, Žižek metinlerine dayanan açıklayıcı-yorumlayıcı bir perspektif üzerinden liberalizm ve özgürlük arasındaki ilişkiselliğin izi sürülecektir. Makalenin temel argümanı; Žižekin liberalizm eleştirisinin daha çok gündelik yaşam pratiklerine dayanan bir yaşam tarzı algısıyla ilintili olduğu ve bu çerçevede kullanımda olan özgürlük söyleminin, Žižek için, daha çok yüzeysel/sahte bir serbestiyet anlayışına işaret ettiğidir. Makalede ayrıca Žižekin liberalizm ve özgürlük nosyonlarına bakışının onun siyasal olanı düşünme biçimiyle bağlantılı olduğu iddia edilmekte ve Žižekin liberalizm eleştirisinin ve özgürlük nosyonuna yaklaşımının bazı belirsizliklerle malul olduğu ileri sürülmektedir.

The purpose of this paper is to map two critical concepts, namely, liberalism and freedom within Slavoj Žižeks works. In so doing, the essential characteristics of these two concepts in Žižeks thought and the problem of through which methodical choices Žižek himself evaluates the concepts mentioned will be discussed. Within the scope of the paper, through an interpretative-textual perspective that is primarily and predominantly based on Žižeks own works, the interrelatedness between liberalism and freedom will be traced. The central argument of this paper is that Žižeks critique of liberalism has to do with a perception of life-style mostly characterized through everday life practices and in this sense, for Žižek, the discourse of freedom in circulation refers to an artificial or a pseudo understanding of liberty. This paper also argues that Žižeks approach to the problem of liberalism and freedom is highly related to his understanding of the political and there are some remarkable ambiguities in his critique of liberalism and approach to the concept of freedom.