Meşru savunma

Abstract

Ceza hukukunun en önemli konusunu şüphesiz işlenen fiilin suç oluşturup oluşturmadığı ve eğer suç oluşturuyor ise o fiile hangi cezanın verileceği oluşturur. Faile işlediği fiil dolayısıyla ceza verilip verilmeyeceğini eyleminin hukuka uygunluğu belirler.Suç genel teorisinde suçun unsurları maddi unsur, manevi unsur ve hukuka aykırılık unsuru olarak incelenmektedir. Suçun hukuka aykırılık unsurundan bahsedebilmek için failin kusurlu olarak işlediği fiil hukuka aykırı olmalı ve hukuk düzeni bu fiile cevaz vermemelidir. Şayet hukuk düzeni bir fiilin işlenmesini haklı görüyor ve buna izin veriyorsa, izin verdiği fiil hukuka uygun hale gelir. İşte hukuk düzeni tarafından bir fiilin işlenmesine müsaade eden ve dolayısıyla fiilin hukuka aykırılığını ortadan kaldıran sebeplere, "hukuka uygunluk sebepleri" denilmektedir. Hukuka uygunluk sebepleri mevcut olduğu takdirde kanunda suç olarak öngörülen fiiller suç oluşturmamakta daha doğru bir deyişle suç teşkil eden fiil hukuka uygun bir biçimde doğmaktadır.Çalışmamızın konusunu oluşturan meşru savunma, hukuka uygunluk sebepleri içerisinde en eski geçmişe sahip olan ve hemen hemen tüm ceza kanunları tarafından kabul edilen bir müessesedir. Ceza Kanunu'nun 25'inci maddesinde " Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.'' denilmek suretiyle bir hukuka uygunluk sebebi olduğu açıkça belirtilmiştir. Meşru savunmanın söz konusu olaya uygulanabilmesi için saldırıya ve savunmaya ilişkin şartların olayda bulunması gerekmektedir. Nitekim savunmada sınır aşılmış ise sınırın ne şekilde aşıldığı incelenmeli ona göre bir hüküm verilmelidir. Meşru savunmada sınır taksir ile aşılmış ise verilecek cezada indirim yapılmalıdır. Sınırın mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmesi halinde ise faile ceza verilmeyecektir.Meşru savunma koşullarının varlığında kaçınılmaz bir hataya düşen kişi (mefruz meşru savunma) bu hatasından yararlanacak ve kişiye bu halde ceza verilmeyecektir. Meşru savunmanın üçüncü kişiye yönelik saldırılara karşı yapılması da hukukumuzda kabul edilmiş ve cezalandırılmamıştır. Nitekim kanun maddesi "Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş... saldırıyı…" demek suretiyle üçüncü kişi lehine meşru savunmayı da açıkça düzenlemiştir.Hukukumuzda önemli bir yere sahip olan meşru savunma kurumu, iyi uygulamacılar ile uygulandığı takdirde görünüşte haksız görünen failin gerçekte haklı olduğunu ortaya çıkaracak ve failin fiilini hukuka uygun hale getirecek bir kurumdur.

The most crucial subject of criminal law is undoubtedly whether an act causes a criminal conduct and if so, what penalty should be imposed. Whether an offender will be penalised or not due to his/her act is determined by the act's compliance with laws.In general theory of crime, criminal provisions are considered as materialelements, moral elements and illegal elements. To be able to mention an act as "illegal", the act of an offender should be illegal and the act should not be allowed by the legal order. However, in case the legal order justifies and allows the act, this allowed act becomes acceptable in laws. Therefore, reasons that allow acts by the legal order and eliminate their non-compliance with laws are called "reasons in compliance with laws". In the presence of these reasons, acts proposed to be criminal in laws are not considered as criminal, in other words, the act causing a criminal conductraises in compliance with laws.In our study westudied "legitimatedefense". It is theoldest of these reasons and is widely accepted by almost all criminal laws. The 25th article of the Turkish Criminal Law centres that "No penaltyshould be imposedto an offender who acts with immediate necessity, according to the prevailing conditions, to repulse or eliminate an unjust assault against his or another person'srights, of which the recurrence is highly expected." The content of the article means that legitimate defense complies with laws.If any case is to be called as legitimate defense, both conditions attack and defense should be included in the case. Hence, if the level of defense is overrated, it should be taken into account during judgement.If negligence is present in the legitimate defense, the penalty should be abated. If the level of defense is overrated due to excusable causes like excitement, fear and worry, the offender is not to be penalised.An offender who has putative reasons in the presence of legitimate defense conditions is to take advantage of the case and is not to be penalised. Legitimate defense against the third person is also accepted in Turkish Criminal Law and the offender is not penalised. The article of the law quotes "No penalty should be imposedto an offender …hisoranotherperson'srights…" and the law exactly describes legitimate defense for the third person.Legitimate defense is an important way to judge the acts and as long as it's implemented well, it's convenient to prove that the offender is right in his/her acts and to make some acts comply with laws.