Vergi Mükelleflerinin Mahkemeye Erişim Hakkı

Abstract

Vergilendirme ilişkisinin bir tarafında birey diğer tarafında ise devlet bulunmaktadır. Bu ilişkide taraflar arasında eşitlik söz konusu değildir. Bu durum, tarafların çıkarları arasında çatışma ortaya çıkarmaktadır. Çatışmanın varlığı, mükellef haklarının ve insan haklarının önemini ortaya koymaktadır. Bir uluslararası sözleşme olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, insan hakları konusunda asgari ölçütleri belirlemektedir. Vergi mükelleflerinin de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında koruma altında bulunan pek çok hakkı bulunmaktadır. Vergi idareleri ve vergi mahkemeleri mükellef hakları kapsamında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi normlarını dikkate almak durumundadırlar. Bu doğrultuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları da oldukça önemlidir. Bu çalışmada öncelikle vergi uyuşmazlıklarıyla ilgili olarak adil yargılanma hakkına değinilmekte, ardından adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkı, bir Anayasa Mahkemesi kararı ışığında incelenmekte ve son olarak da incelenen Anayasa Mahkemesi kararının, idari yargı sisteminde gündeme getirebileceği birtakım değişiklikler ele alınmaktadır.

The taxation relationship consists of two parties which one is any person and the other one is a state. Equality between parties is not a matter of this relationship. Therefore the conflict between the interests of the parties arises. The existence of conflict reveals the importance of taxpayer’s rights and human rights. As an international agreement, the European Convention on Human Rights determines minimal standards for human rights. Also taxpayers have many rights under the cover of the European Convention on Human Rights. Tax administrations and tax courts have to consider the European Convention on Human Rights norms within the scope of taxpayer’s rights. In this respect, the jurisprudence of the European Court of Human Rights is also very important. In this study, firstly, the right to a fair trial regarding tax disputes is mentioned. Then, the right of access to court within the scope of the right to a fair trial is examined in the light of a Constitutional Court decision. Finally, the changes that the Constitutional Court decision may create in the administrative justice system are examined.