Uluslararası andlaşmaların onaylanmasında Türk Hukuku ile Irak Hukukunun karşılaştırılması

Abstract

Uluslararası antlaşmalar uluslararası hukukun temel kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Antlaşmalar hazırlama, imzalama, onaylama ve yayımlama gibi süreçlerden geçtikten sonra devletler nezdinde hukuki geçerlilik kazanırlar. Uluslararası hukukun oluşması ve uygulanması açısından uluslararası antlaşmaların onaylanması safhasının önemli bir yeri vardır. Uluslararası antlaşmalar devletin yetkili mercilerince onaylanarak yürürlüğe konulmakta ve uluslararası hukukun bir parçası olmaktadır. Uluslararası antlaşmalar imzalanması devletin uluslararası topluma ve uluslararası hukuka uyum sağlamayı kabul ettiğinin önemli bir göstergesidir. Uluslararası hukukun temel kaynaklarından olan antlaşmaların yürürlüğe konulması için gerekli olan onaylamanın hukuki özellikleri ulusal ve uluslararası düzenlemelerle belirlenmektedir. Ülkelerin egemenlik yapısına göre yasama ve yürütme organlarının onaylama safhalarına ilişkin yetkileri ve bundan kaynaklanan hukuki sorunlar ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilmektedir. Bu çalışmada, antlaşmaların onaylanmasına ilişkin hukuki süreçler, görevli ve yetkili merciler ve uygulamada karşılaşılan sorunlar Türk ve Irak hukuklarıyla karşılaştırmalı olarak iki bölüm halinde incelenmiştir. Birinci bölümde, antlaşmaların tanımı ve tarihi gelişimi genel ol açıklanmıştır. Antlaşmaların yürürlüğe girebilmesi için onaylamanın gerekliliği ve onaylama ile ilgili işlemlerin neler olduğu konuları incelenmiştir. Şartlı ve kısmi onaylama türleri ayrıca inceleme konusu yapılmıştır. İkinci bölümde Türkiye'de onaylama safhasına ilişkin tarihi süreç Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1923 tarihinden itibaren, bugün yürürlükte olan 1982 Anayasası ile birlikte incelendikten sonra Irak Devleti'nin kurulduğu 1921 yılından beri uygulanmış olan onaylama rejimleri ve günümüzde 2005 Irak Anayasası ile kabul edilen sistem mercek altına alınmıştır. Son olarak, uluslararası antlaşmaların onaylanması açısından Türk hukuku ve Irak hukukunun benzer ve farklı yönleri maddeler halinde karşılaştırılmıştır.

International treaties constitute one of the main sources of international law. A treaty gains legality after some proceedings likeformulating, negotiation, signation, ratification and publication. Ratification of international treaties has a crucial role with regard to formation and enforcement of treaties. International treaties bringinto force by the competent authority and become a part of international law. Putting a sign on an international treaty is the most important indicator of intention to comply with international law and to colloborate with international society. The legal aspects of ratification generally regulated with national and international rules. There are problems of practicing of international treaties and some political challenges to ratificate them because of the states' system of separation of powers. This study examines this issues with the comperative perspective of Turkey and Iraq in two chapter. In the first chapter, definition and historical development of international treaties are explained. And then necessity of ratification to gain legality is explained and transactions for the ratification is clarified. As well as conditional ratification and partial ratification are examined. In the second chapter, Turkey's historical process for the ratification of international treaties from the 1923 to 1982 Constitution. Then ratification methods is examined from the establishment Iraq Republic in 1921 to 2005 Iraq Constitution. Finally, smilar and different aspects of Turkish legal system and Iraq legal system is compared with regard to ratification