İşletmelerde insan kaynakları uygulamaları: Üst yönetim ve insan kaynakları uzmanlarının bakış açıları

Abstract

Yoğun rekabetin yaşandığı, günümüz hızla değişen ve gelişen iş dünyasında işletmeler için ayakta kalabilmek ve rakipleri karşısında sürdürülebilir bir rekabet üstünlüğü elde etmek oldukça zordur.İşletmelerin başarıya ulaşmasında en önemli faktör sahip oldukları insan kaynağı ve bu kaynağı yönetebilme becerileridir. İnsan işletmenin en önemli yatırım kaynağıdır. İnsan kaynağının sahip olduğu potansiyeli ortaya çıkarmak ve ondan en yüksek verimi alabilmek yönünde uygulamalar geliştirmek, işletmelerin önemle üzerinde durması gereken bir konudur. İnsan karmaşık yapısıyla yönetilmesi zor bir varlıktır. Ancak iyi yönetildiğinde etkinliği ve verimliliği beklentilerin üzerine çıkabilmektedir. Bu sebeple son yıllarda insan kaynağının işletmeye olan bağlılığını artırmak, işletmenin stratejik hedefleri ile insan kaynağının hedeflerini bütünleştirmek, insan kaynağını şirket stratejileri doğrultusunda harekete geçirmek işletmeler için bir gereklilik halini almıştır. Bundan dolayı, birçok işletme bünyesine insan kaynakları bölümünü ve insan kaynakları uzmanlarını dahil etmiştir. İnsan kaynakları bölümleri ve insan kaynakları uygulamalarının Ankara ilinde faaliyet gösteren farklı büyüklükte ve farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerde ne derece anlaşıldığı ve üst yönetim tarafından ne derece desteklendiğinin belirlenmesi bu araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. İnsan kaynakları süreçlerinin bir işletmede başarılı olması için üst yönetimin bu süreçlerin gerekliliğine inanıyor olması, bu uygulamalar için gerekli olan bütçeleri onaylaması ve stratejik kararlarda insan kaynakları bölümünü stratejik ortağı olarak görmesi gerekmektedir. Aynı zamanda işletmenin süreçleri etkin bir şekilde uygulayacak insan kaynakları uzmanlarına sahip olması gerekmektedir. Bu kapsamda, nitel araştırma yöntemlerinden mülakat tekniğinin kullanıldığı bu çalışmada Ankara ilinde üretim, inşaat ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren, 3 orta ve 9 büyük ölçekli şirkette üst yönetim bakış açıları ile insan kaynakları süreçlerinin uygulanma derecesi incelenmiştir. Bununla birlikte, araştırma kapsamında insan kaynakları uygulamalarının etkinliği ve başarısı ile insan kaynakları uzmanlarının konularındaki donanımlarının yeterliliği arasındaki ilişkiye de odaklanılmış olup, insan kaynakları uygulamalarının farklı sektörlerdeki ve uluslararası alanda faaliyet gösteren şirketlerdeki uygulanma biçimleri değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre üst yönetim bakış açıları ile insan kaynakları süreçlerinin uygulanması arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır. İnsan kaynakları uzmanlarının konularında yeterli donanıma sahip olsalar bile üst yönetimin onaylamadığı ve gerekli görmediği hiçbir uygulamayı hayata geçiremedikleri anlaşılmıştır. Diğer taraftan insan kaynakları uygulamalarının farklı sektörlerde ve uluslararası alanda faaliyet gösteren şirketlerde uygulamada farklılıklar gösterdiği saptanmıştır.

In today's changing and developing business world, it is very hard for companies to survive and to gain a sustainable competitive advantage against their competitors. To attract qualified employees to the company and to have abilities of keeping them in the organization are considered to be the most important factors for the success of an organization. Since every company is made of people, human resource (HR) is the most important asset of a company. HR is not considered as a cost but as an asset in which to invest for the company. To motivate employees to higher level of performance and develop their skills to obtain their best are seen as the key of organizational success. Due to its complex nature, it is hard to understand and manage human behaviours. But with an efficient and effective management, human potential can be more than the expected. Organizations try to increase loyalty of employees, by matching the HR practises with the organizational strategies and motivating employees through them. For this purpose, HR departments are opened in many companies and HR specialists are hired. The aim of this research is to determine how HR practises are operating in different companies that facilitate in different industries in Ankara. The effects of top managers perspectives on HR practises were determined. It is believed that if top managers support HR practises and accept HR departments as a strategic partner, HR practises could be successful. On the other hand, the relationship between effectiveness of HR practises and the proficiency of HR specialists are examined. According to the results of the analysis, a positive relationship between the perspectives of top managers and HR practises has been identified. It is important to emphasize that if top managers have a strategic perspective on HR practises, HR departments could take a strategic role in organisations otherwise they are seen as passive departments. In addition based on the research, the differences of HR functions in the companies that facilitate in different sectors and in international organisations are determined.