Kentsel dönüşümle değişen gündelik hayatın ritimanalizi: Sütlüce- Örnektepe kentsel dönüşüm alanı örneği

Abstract

Kentlerin, kullanıcıların gündelik hayatları karşısında, günlük beklentilerini ve ihtiyaçlarını karşılamak için sürekli olarak bir dönüşüm içinde olması gerekmektedir. Yani kentsel mekânlar, kullanıcıların ihtiyaçlarına göre şekillenirken, aynı zamanda kullanıcıları etkileyerek sürekli bir dönüşümün temelini oluşturmaktadır. Bu yüzden de gündelik hayatın içinde ritimler; zamansal, mekânsal ve toplumsal olarak birçok katmanlılık oluşturmaktadır. Toplumsal yaşamın ve gündelik yaşamın içinde var olan, geçici ve kalıcı ritimler, mekânın kullanılırlığını içermektedir. Bu doğrulta da kentsel dönüşümün etkisiyle değişen mekânsal yaşam koşullarının, kentlilere alışkın oldukları ritimler yerine yeni ritimler dayatması ya da oluşturması çok boyutlu sorun ve olanaklar meydana getirmektedir. Bu yüzden de çalışma boyunca kentsel dönüşüm öncesinde ve sonrasında, kentlilerin var olan gündelik ritimlerinin nasıl değiştiği ve kentlilerin bu değişime nasıl uyum sağladıkları gibi sorulara cevap aranmaktadır. Bu çalışmada kentsel dönüşüm kavramı ile Lefebvre (2017)'nin ortaya koyduğu ''Ritimanaliz'' kavramını birleştirerek, kentsel dönüşüm projelerinin gündelik hayata ne gibi etkiler bıraktığını anlamlandırmayı amaçlamaktadır. Kentsel dönüşüm ile değişen gündelik hayatın ritimanalizinin temel amacı; ise kentsel dönüşüm sonucunda kentlerde yaşayanların gündelik hayatında değişen ritimsel değerlerin neler olduğunu, bu değişimlerin sonucunda ne gibi etkiler ortaya çıktığını tespit etmektir. Bu çerçevede kentsel dönüşüm ile değişen ritimsel hareketliliklere bakarak, kullanıcılarının gündelik hayatlarında değişen değerler açıklanmaktadır. Çalışma, katılımcılar ile yapılan derinlemesine görüşmeler sonucunda deneyimledikleri alanların, haritalandırılması yapılmış ve somut analiz verilerine (derinlemesine görüşmede katılımcıların verdiklere cevaplara) dayalı olarak incelenmiştir. Seçilen 11 katılımcının gündelik yaşantılarında meydana gelen değişiklikler, kiracı- ev sahipliği ya da kadın- erkek kriterlerine göre değişiklik göstermektedir. Bunun sonucunda ise genel olarak kullanıcıların deneyimledikleri mekânları ve sosyal ilişkilerin azaldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak ise toplu olarak yapılan eylemlerin yerine daha çok bireysel olarak yapılacak eylemlere yer verilmektedir. Bu yüzden kentsel dönüşüm öncesinde, kullanıcılar için var olan mekânsal ve zamansal değerleri ölçmek, kentsel dönüşüm sonrasına yönelik yeni mekânların tasarlanmasına ve bu mekânlara sosyal ilişkilerin aktarılmasına önemli katkılar sunacaktır. Bu sayede, değişen ritimsel değerler üzerinden kentsel dönüşüm projelerine farklı bir bakış açısı kazandırılmış olunacaktır. Bu çalışma, öte yandan kentsel dönüşüm alanlarında kullanıcıların gündelik hayatları içerisindeki, zamansal ve mekânsal deneyimlerine dair tespit edilen bulgular üzerinden, kentsel dönüşüm projelerinde karar verme sürecine dair önemli politika girdilerine katkı sağlayacaktır.

Cities must constantly be in a transformation in order to meet the daily expectations and needs of the users in the face of their daily lives. In other words, while urban spaces are shaped according to the needs of the users, they also constitute the basis of a continuous transformation by affecting the users. Therefore, rhythms in daily life creates many stratification in terms of time, spatial and social. Temporary and permanent rhythms that exist in social and daily life include the usability of the space. In this direction, the spatial living conditions that change with the effect of urban transformation, imposing or creating new rhythms instead of the rhythms that they are accustomed to, create multi-dimensional problems and opportunities. Therefore, throughout the study, before and after urban transformation, answers are sought to questions such as how the existing daily rhythms of the urbanites change and how the citizens adapt to this change. In this study, BY combining the concept of urban transformation with the concept of "Ritimanalysis" introduced by Lefebvre (2017), the effects of urban transformation projects are aimed to be understood. The main purpose of the rhythm analysis of daily life that changes with urban transformation is to determine the rhythmical values that change in the daily life of people living in cities as a result of urban transformation, and what effects occur as a result of these changes. In this framework, the changing values of urban transformation on the daily lives of its users are explained by looking at the changing rhythmical movements with urban transformation. The study was analyzed that based on concrete analysis data by mapping the areas they experienced as a result of in-depth interviews with the participants. Changes in the daily life of the 11 selected participants vary according to the tenant-owner or male-female criteria. As a result, it has been determined that the places and social relations experienced by the users in general decrease. As a result, rather than collective actions, actions to be taken individually are included. Therefore, measuring the spatial and temporal values that exist for the users before urban transformation will contribute significantly to the design of new spaces for the post-urban transformation and the transfer of social relations to these spaces. In this way, a different perspective will be gained to urban transformation projects through changing rhythmic values. On the other hand, this study will contribute to important policy inputs regarding the decision-making process in urban transformation projects, based on the findings of the users' daily life, temporal and spatial experiences in urban transformation areas.