Günümüzdeki çevresel sorunlara yol açan nedenlerin başında gelen fosil yakıtların, birçok alanda kullanılıyor oluşu; sürdürülebilirlik konusundaki çalışmaları tetiklediği gibi yenilenebilir enerji kullanımı konusuna da dikkat çekmektedir. Binalardaki yapım ve işletim faaliyetlerinin ise çevresel kirliliği arttırıcı başlıca sebeplerden olduğu bilindiğinden; yeni binalarda sürdürülebilir tasarım anlayışı son zamanların dikkat çeken konularındandır. Fakat Dünya genelindeki mevcut yapı stoğunun fazlalığı göz önüne alındığında; sadece yeni yapılacak binaların değil, tarihi yapıların da yeniden işlevlendirilerek bu değişime adapte olması fikri, koruma düşüncesi paralelinde ortaya çıkmaktadır. Bu tezde; taşınmaz kültür mirası kapsamında incelenen tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi sürecindeki çevresel sürdürülebilirlik müdahaleleri araştırılmıştır. Çalışma süresince gerek duyulan literatür taramasına ek olarak, Dünya'dan ve Türkiye'den seçilmiş sürdürülebilirlik alanındaki uygulama müdahalelerini içeren örnekler üzerinden uygulanan müdahalelerin incelenmesiyle araştırmalar sürdürülmüştür. Uygulama yöntemlerinin detaylı bilgisine ulaşılabilen farklı coğrafyalardan veya farklı yeşil bina değerlendirme sistemlerinden derece almış bu örneklerin ortak, olumlu veya farklı yönlerinin tartışıldığı çalışmada; koruma ve sürdürülebilirliğin tarihsel gelişimine de ayrı bölümlerde yer verilmiştir. Uluslararası mecrada olduğu gibi Türkiye'de de oldukça yeni bir alan olan bu konudaki çalışmalar literatür ve örnek çeşitliliği bakımından kısıtlıdır. Bu sebeple tez çalışması süresince yararlanılan örnek incelemeleri sonucunda ortaya çıkarılan koruma kapsamında ele alınabilen çevresel sürdürülebilirlik yöntemlerinin; ileride yapılacak olan yeniden işlevlendirme çalışmalarında fikir vermesi amaçlanmaktadır.
The fact that fossil fuels, which is one of the leading causes of environmental problems today, are used in many areas; it draws attention to the use of renewable energy as well as triggering studies on sustainability. Since it is known that the construction and operation activities in the buildings are the main reasons that increase environmental pollution; the concept of sustainable design in new buildings is one of the most striking issues of recent times. However, considering the excess of the existing building stock around the world; the idea of adapting not only new buildings but also historical buildings to this change by re-using emerges in parallel with the historical conservation idea. In this thesis; environmental sustainability interventions in the process of re-using historical buildings examined within the scope of immovable cultural heritage. In addition to the required literature review, the research was continued by examining the interventions implemented through examples containing implementation interventions in the field of sustainability selected from the world and Türkiye. In this study, in which detailed information on application methods can be reached, about the examples of which common, positive or different aspects were discussed from different geographies or that were certified by different green building evaluation system; the historical development of conservation and sustainability is also included in separate sections. Studies on this subject, which is a new field in Türkiye as well as in the international arena, are limited in terms of literature and sample diversity. For this reason, this thesis is aimed that the environmental sustainability methods discussed within the scope of protection, revealed as a result of the case studies used during the thesis study, give an idea for the re-using studies to be done in the future.
