Cumhuriyet savcısının soruşturma evresindeki görev ve yetkileri

Abstract

Cumhuriyet Savcısının Soruşturma Evresindeki Görev ve Yetkileri başlıklı tez çalışmamızda Cumhuriyet savcısının tarihsel süreçteki doğuşu ve gelişimi, savcının hukuki niteliği, savcılık teşkilatının özellikleri, yapısı ve görevleri ve savcının soruşturma aşamasında haiz olduğu diğer tüm yetkiler birbirleriyle bağlantılı olarak incelenmiştir. Ceza muhakemesi, bir suç işlendiği şüphesiyle birlikte başlamaktadır. Bu noktada soruşturma evresi de yetkili makamlarca suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi ifade etmektedir. Maddi hakikate ulaşma amacıyla faaliyet gösterilen ceza muhakemesinde, hiç kuşkusuz ki, bu amaca hizmet etmek maksadıyla gerçekleştirilen en önemli faaliyetler soruşturma aşamasında yapılmaktadır. Cumhuriyet savcısı, delil serbestliği ve delillerin serbestçe değerlendirilmesi ilkeleri kapsamında eldeki somut olayı değerlendirerek suç teşkil eden bir olayın gerçekleşip gerçekleşmediği, şayet gerçekleştiyse bu olayı gerçekleştiren kişinin şüpheli olup olmadığı hususunda bir değerlendirme yapmaktadır. Bu değerlendirme soruşturma aşaması devam ederken toplanan deliller vasıtasıyla yapılmaktadır. Yani esasında savcının değerlendirme yetkisinin kapsamını, somut olay bağlamında toplamış olduğu tüm deliller oluşturmaktadır. Ancak hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen deliller, bu serbestinin sınırını çizmektedir. Bir suç işlendiği şüphesiyle başlayan soruşturma aşamasında savcının birbirine karışmış yetki, görev ve sorumlulukları çalışmamızda anlatılmaya çalışılmıştır. Ancak burada bahsetmek gerekir ki, savcının yetkilerinin birbirinden kesin çizgilerle ayrılması olanaksızdır. Zira savcı henüz ortada bir soruşturma dahi olmadan delilleri değerlendirmeye başlamakta ve bu surette başlangıç şüphesinin oluşup oluşmadığını tespit etmeye çalışmaktadır. Nihayetinde de kamusal iddia makamı olarak görev yapan ve soruşturma evresinin patronu olarak anılan Cumhuriyet savcısının soruşturma aşamasını sonlandıran kararları incelenmiştir. Çalışmamızda; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay kararlarına da yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Savcısı, Soruşturma Evresi, Savcının Hukuki Statü, Savcının Görev, Yetki ve Sorumlulukları, Savcının Soruşturmayı Sonlandıran Kararları.

In this thesis study titled the Duties and Powers of the Public Prosecutor in the İnvestigation Phase the birth and development of the public prosecutor in the historical process, the legal qualification of the prosecutor, the characteristics, structure, and duties of the prosecutor's office, and all other powers of the prosecutor during the investigation phase are investigated. The criminal procedure begins with the suspicion that a crime has been committed. At this point, the investigation phase also refers to the stage from discovering the suspicion of crime by the authorities to the acceptance of the indictment. Undoubtedly, the most important activities carried out to serve this purpose are carried out during the investigation phase in the criminal procedure, where activities are carried out to reach the material truth. The Public Prosecutor evaluates the concrete incident at hand within the scope of the principles of freedom of evidence and free evaluation of evidence and evaluates whether a criminal event has taken place and, if any, whether the person who committed this incident is a suspect. This assessment is made through the evidence collected during the investigation phase. In other words, the scope of the prosecutor's authority to evaluate consists of all the evidence he has collected in the context of the concrete case. However, the evidence obtained by illegal methods draws the limit of this freedom. During the investigation phase, which started with the suspicion that a crime was committed, the prosecutor's mixed powers, duties, and responsibilities were tried to be explained in this study. However, it should be mentioned here that the prosecutor's powers cannot be separated from each other with certain lines because the prosecutor starts to evaluate the evidence without even an investigation yet and thus tries to determine whether the initial suspicion has arisen. Finally, the decisions of the Public Prosecutor, who is the public prosecutor and is referred to as the boss of the investigation phase that ended the investigation phase were examined. The European Court of Human Rights, constitutional court, the Court of Cassation, and the Council of State are also included in this study. Keywords: Public Prosecutor, Investigation Phase, Legal Status of the Prosecutor, Duties, Powers, and Responsibilities of the Prosecutor, Prosecutor's Decisions Terminating the Investigation.