Edinilmiş mallara katılma rejiminin sona ermesi halinde değer artış payı ve artık değere katılma

Abstract

01/01/2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin kural yani yasal mal rejimi olacağını düzenleyerek 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin düzenlemiş olduğu yasal mal rejimi olan mal ayrılığından vazgeçmiştir. Yapılan bu değişiklik ile özellikle eve emeğiyle katkı sağlayan kadın eşin bu emeğinin karşılığını mal rejimi sona erdikten sonra alabilmesi amaçlanmıştır. Eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi eşlerden birinin ölümü, eşlerin boşanmaları, evliliğin iptali veya eşlerin başka bir mal rejimini seçmeleriyle sona erecektir. Eşler arasında uygulanan edinilmiş mallara katılma rejimi sona erdiği takdirde eşlerin birbirlerinden talep edebilecekleri alacak kalemleri ortaya çıkacaktır. Edinilmiş mallara katılma rejimi devam ederken eşlerin diğer eşin malvarlığında bulunan bir mala yönelik olarak o malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına katkıda bulunması halinde 227. maddede düzenlenmiş olan değer artış payı alacağına hak kazanacak ve bu alacağına mal rejiminin tasfiyesi sonucunda ulaşabilecektir. Edinilmiş mallara katılma rejiminin sona ermesi halinde eşlerin talep edebilecekleri bir diğer alacak kalemi olan artık değere katılma alacağı için gerekli olan tek şart ise eşler arasında bu mal rejiminin uygulanmış olmasıdır. Edinilmiş mallara katılma rejiminin sona ermesi halinde artık değere katılma alacağına hak kazanacak eşin değer artış payı alacağında olduğu gibi doğrudan doğruya bir katkısının olması gerekmemektedir. Bu durum edinilmiş mallara katılma rejiminin en önemli özelliğidir. Anahtar Kelimeler: Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi, Değer Artış Payı Alacağı, Artık Değere Katılma Alacağı.

4721 numbered Turkish Civil Code which became effective on 01/01/2002, has abandoned the regime of separate of estates in former 743 numbered Turkish Civil Code and accepted the legal regime of property as participation in acquired property. With this change, it is aimed that the wife, who contributes to the house with her labor, can receive the return of this labor after the property regime ends. The regime of participation in acquired property between the spouses will terminate with the death of one of the spouses, the divorce of the spouses, the annulment of the marriage or by choosing another property regime. When the regime of participation in acquired propery terminates in anyway, these contributions of husband and wife bring value added share receivable into question. When spouses contribute to the acquisition by an improvement or protection of a property in the other spouse's assets while the regime of participation in the acquired property continues, they will be entitled to the increased value share regulated in Article 227 and this claim will be reached as a result of the liquidation of the property regime. The characteristic of the residual value claim, which is another receivable item that the spouses can claim in the event of the termination of the regime of participation in acquired property, is that this property regime is applied only between the spouses. In the event of the determination of the regime of participation in the acquired property, the spouse who will be entitled to the residual value participation receivable does not have to have a direct contribution, as in the claim of increased value. This fact is the most significant feature of the regime of participation in acquired property. Keywords: Regime of Participating to Acquired Property, The Termination of the Regime of Participating to Acquired Property, The Claim of Increased Value, The Claim of Residual Value.