Türk-Amerikan hukukunda olası kast kavramı

Abstract

Olası kasıt failin, davranışı nedeniyle suçun kanuni tanımındaki maddi unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen bunların gerçekleşmesini kabullenerek veya kayıtsız kalarak davranışını gerçekleştirmesidir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda olası kasıt ile bilinçli taksirin isteme unsuru yönünden ayrıldığı kabul edilmiştir. Ancak olası kasıt ile bilinçli taksirin ayırt edilebilmesi bakımından hukuki güvenliği sağlayacak şekilde adil bir kıstas getirilememektedir. Söz konusu ayrım esasında gerçeklikle uyuşmayan yapay bir ayrımdır. Bu ayrımın kaldırılması ve olası kasıt ile bilinçli taksirin tek bir manevi unsur türü altında öngörme unsuru bağlantısıyla ortak bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Amerikan ceza hukukundaki pervasızlık kavramı, failin önemli ve haksız bir riskin farkında olmasına rağmen, bunu göz ardı ederek davranışını gerçekleştirmesini ifade eder. Pervasızlıkta göz ardı edilen risk derece ve mahiyet bakımından öyle bir risktir ki, bu riskin göz ardı edilmesi, kanunlara uyan bir kişinin failin yerinde olması durumunda izleyeceği davranışlardan büyük bir sapma teşkil etmelidir. Bu şekilde failin davranışı hakkında normatif bir değerlendirme yapılmaktadır. Model Ceza Kanununda pervasızlık kompleks ve ayrıntılı bir şekilde tanımlanmıştır. Pervasızlığın tanımı içerisinde, aslında Türk ceza hukukunda suçun hukuka aykırılık unsuru altında incelenen hususlara dahi yer verilmiştir. Amerikan ceza hukuku ve Türk ceza hukukunun yaptırım teorileri arasında düşünsel farklılıklar bulunmaktadır. Ayrıca, pervasızlık kavramının henüz güçlü bir teorik altyapısı bulunmamaktadır. Söz konusu kavramın, bu haliyle Türk ceza hukukuna iktibas edilmesi doğru olmayacaktır. Bunun yerine, salt öngörme unsurundan oluşan bir manevi unsur türüne yer verilerek olası kasıt ile bilinçli taksir ortak bir şekilde ele alınabilir.

Dolus eventualis is when the perpetrator, despite foreseeing that the material elements in the legal definition of the crime may occur due to his behavior, performs his behavior by accepting or being indifferent to their occurrence. In the Turkish Penal Code No. 5237, it is accepted that dolus eventualis and conscious negligence are differentiated in terms of the element of volition. However, in order to distinguish between dolus eventualis and conscious negligence, a fair criterion cannot be brought in a way to ensure legal security. The distinction in question is essentially an artificial distinction that does not conform to reality. In American criminal law, the concept of recklessness refers to situations where the perpetrator is aware of a substantial and unjustifiable risk, but disregards it. The risk disregarded in recklessness is such in degree and nature that the disregard of this risk must constitute a gross deviation from the standard of conduct that a law-abiding person in the actor's situation would have observe. In this way, a normative assessment of the perpetrator's conduct is made. Recklessness has a complex definition under the Model Penal Code. There are differences between American criminal law and Turkish criminal law in their approaches to what constitutes blameworthy behavior. Moreover, the concept of recklessness does not yet have a strong theoretical background. It would not be correct to bring this concept into Turkish criminal law in its current form. Dolus eventualis and conscious negligence should be evaluated together with the connection of a cognitive element.